انرژی تجدید پذیر در ساده ترین تعریف، انرژی بر گرفته از طبیعت است که با سرعت زیادی بعد از برداشت، جایگزین می شود. به عنوان مثال خورشید هر روز در حال تابش است و باد در بعضی مناطق باد خیز، اکثر اوقات میوزد. حال می توان از لحظه لحظه تابش خورشید و یا وزش باد استفاده کرد یا فقط از آن لذت برد و فرصت در اختیار داشتن یک منبع بی پایان رایگان خدادادی را از دست داد.
از طرف دیگر سوخت فسیلی (ذغال سنگ، نفت، گاز)، جزو منابع تجدیدناپذیر هستند که در صورت برداشت از آنها روزانه به پایانشان نزدیک تر میشویم. این مواد با گذشت میلیون ها سال تشکیل شدهاند و بعد از پایان، در صورت نیاز به آنها باید میلیون ها سال دیگر صبر کرد.
نسبت آلودگی تولید شده هنگام استفاده از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر غیر قابل مقایسه است. آلودگی هوا، ایجاد بیش از اندازه گاز های گلخانه ای، آلودگی آب ها، از بین رفتن طبیعت و بسیاری از تخریب های دیگر از عنوان هایی است که اسم سوخت فسیلی آنها را به یدک میکشد. امروزه با توجه به دسترسی همه انسان ها به منابع اطلاعات بی پایان از اتفاق ها و رخدادهای روزانه، میدانیم که همگی متوجه این قضیه هستیم که ما در حال نابود کردن زمین هستیم و تنها راه فرار یا عقب انداختن این موضوع، افزایش استفاده و جایگزینی سوخت فسیلی با انرژی تجدید پذیر است.
و نکته جالب در این رابطه، ارزان تر بودن انرژی های تجدید پذیر در طول زمان و وجود عنوان های شغلی بسیار زیاد و پر درآمد در این صنعت است.
تعدادی از منابع انرژی تجدید پذیر
انرژی خورشیدی
از انرژی خورشیدی به عنوان فراوان ترین منبع انرژی تجدید پذیر یاد میشود. از این منبع بی پایان تجدیدپذیر می توان در هر کجای دنیا و در شرایط آب و هوایی مختلف استفاده کرد. سرعت تولید انرژی خورشیدی و دریافت آن توسط زمین 10000 بار بیشتر از میزان مصرف انرژی کل بشر است.
سرمایش، گرمایش، روشنایی طبیعی، الکترسیته و… را میتوان به راحتی از تکنولوژی انرژی خورشیدی دریافت کرد. این تکنولوژی نور خورشید را از طریق پنل های فتوولتائیک مخصوص یا از طریق هدایت تشعشعات آن توسط آیینه ها و متمرکز کردن، تبدیل به انرژی دلخواه میکند.
البته به عنوان مثال در کشور ایران تمام استان ها به یک اندازه نور خورشید را دریافت نمیکنند اما میتوان با اندیشیدن تدابیر اندک، انرژی مورد نیاز کل کشور را حتی فقط از طریق مناطقی که تابش این انرژی تجدید پذیر در آن زیاد است، تامین کرد.
از طرف دیگر هزینه تولید سیستم خورشیدی مثل: پنل، اینورتر، باطری، استراکچر و… در سال های گذشته کاهش قابل قبولی داشته و بسیار به صرفه تر از تولید برق با روش های مختلف از طریق سوخت فسیلی شده است. پنل های خورشیدی به طور متوسط حدودا 30 سال عمر میکنند و بسته به نوع ساخت آنها قیمت و طول عمر متفاوتی دارند.
انرژی باد
انرژی باد یکی از انرژی های تجدید پذیر است که در سال های گذشته پیشرفت چشم گیری داشته. این انرژی با استفاده از توربین های بزرگ بادی که حتما در مسیر های بین شهری یا کوهپایه ها دیدهاید، انرژی تجدید پذیر باد را بدون استفاده از سوخت فسیلی تبدیل به برق مصرفی میکند.
وزیدن باد همیشه در یک نقطه و با یک سرعت معین اتفاق نمیافتد اما نصب و جایگذاری توربین ها با مهندسی دقیق باعث میشود راندمان دریافتی بالایی داشته باشیم. از طرفی مکان هایی در جهان وجود دارد که همیشه از این نعمت انرژی تجدید پذیر برخوردار هستند و میتوان از آن استفاده کرد.
انرژی زمین گرمایی
انرژی زمین گرمایی از حرارات اعماق زمین به وجود میآید؛ حرارتی که در لایه های کره زمین وجود دارد. هر چه در زمین عمیق تر شویم، گرمای بیشتری دریافت میکنیم. این گرما از زمین با استفاده از چاه ها و وسایل و تکنولوژی مخصوص استخراج و استفاده میشود.
در کل دو نوع مخزن زمین گرمایی وجود دارد. مخزن گرمابی و تقویت شده.
مخزن گرمابی، به طور طبیعی گرما و قابلیت نفوذ مطلوبی دارد.
مخازن تقویت شده، مخازنی هستند که گرمای کافی دارند ولی با تحریک هیدرولیکی بهبود پیدا میکنند تا راندمان بالاتری داشته باشند.
فناوری استفاده از این انرژی تجدید پذیر، در حدود 100 سال است که مورد استفاده قرار میگیرد.
انرژی برق آبی
برق آبی، نوعی مهار کردن نیروی یک انرژی تجدید پذیر به دست انسان است. در زمان های گذشته انسان ها با استفاده از این انرژی تجدید پذیر، کار های روزمره خود مثل آرد کردن گندم را انجام میدادند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و اهمیت وجود برق در همه ساعات شبانه روز، ما از انرژی جنبشی آب برای تولید الکتریسیته استفاده میکنیم و چه بهتر که این عمل را بدون استفاده از سوخت های فسیلی انجام دهیم.
آب های جمع شده پشت سد ها و آب های جاری رودخانه ها، انرژی لازم برای به حرکت درآوردن توربین ها را دارند.
البته مخازن برق آبی و سد ها کاربرد های متععد دیگری هم به جز تولید برق دارند مثل: تامین آب آشامیدنی، آب برای آبیاری، کنترل سیل و خشکسالی، خدمات ناوبری و همچنین تامین انرژی.
انرژی برق آبی در حال حاظر از برگترین منابع تولید برق در بین انرژی های تجدید پذیر است. البته میزان تولید نیروگاه های برق آبی و راندمان آن به بارندگی های فصلی، اکوسیستم، تغییرات آب و هوایی و خشکسالی نیز تاثیر دارد.
ساخت نیروگاه برق آبی و زیر ساخت های آن، اگر به دست افراد غیر متخصص انجام شود میتواند آسیب های جبران ناپذیری به اکوسیستم و طبیعت وارد کند. همانگونه که در حال حاضر برخی از کشور های جهان به دلیل ساخت بی رویه سد ها در معرض خشکسالی قرار گرفته اند. به همین علت برخی متخصصان نیروگاه های مقیاس کوچک و دور دست را ترجیح میدهند.
انرژی اقیانوس
انرژی تولید شده توسط اقیانوس به وسیله امواج تشکیل شده در آب، تولید میشود. انرژی جنبشی امواج، برای به حرکت درآوردن ابزار طراحی شده تولید برق مناسب هستند.
این فناوری انرژی تجدید پذیر، هنوز در مراحل اولیه و در حال پیشرفت است. هنوز نمونه های اولیه دستگاه های توسعه یافته این فناوری در حال تست و بررسی هستند. گرچه هزینه این تست ها و استفاده از این ابزار بالاست اما در دراز مدت بسیار به صرفه تر از استفاده سوخت فسیلی میباشد؛ هم از نظر مادی و هم برای احیای طبیعت.
بیوانرژی
حالا که میدانیم سوزاندن موادی مثل سوخت فسیلی انرژی خوبی را برای تولید برق به ما میدهد اما آسیب زیادی به ما و طبیعت میزند، پس میتوانیم آن را جایگزین کنیم و موادی را بسوزانیم که آسیبی به ما نخواهند زد. این مواد میتواند از انواع چوب، ذغال سنگ، سرگین و سایر کودهای دامی باشد. از این روش در بعضی کشور های فقیر برای گرما هم استفاده میشود.